Wanneer: 6 juni
Waar: PCH 1.04
Hoelaat: 17:00 tot 19:00
“Ik moet de eerste Rus nog tegenkomen die zijn fouten zelf rechtzet” zei Pechtold tegen de NOS in februari 2018. Een harde uitspraak tegenover de Russen in zowel Nederland als Rusland. Wilders, berucht om zijn ‘minder Marokkanen’ uitspraak, vond het niet meer dan terecht dat Pechtold ook voor zijn uitspraken voor de rechter moest verschijnen. Echter vindt het OM de uitlating van Pechtold in strafrechtelijke zin niet beledigend, het stond in context van een maatschappelijk debat. Wilders’ advocaat Knoop stelt nu dat Pechtold hetzelfde wetsartikel als Wilders heeft gebroken, maar dat Wilders wel terecht moet staan en Pechtold niet.
Het kan er dus hard aan toe gaan tussen advocaten en rechters. Knoop heeft nu zelfs een wrakingsverzoek ingediend (een verzoek om rechters te schorsen). Maar hoe zit het precies met de argumentatie die gebruikt wordt in de rechtszaal en hoe kan die argumentatie leiden tot bijvoorbeeld het wraken van rechters? UvA docent Jose Plug geeft antwoord.
Zonder de juridische kunst van het argumenteren is recht ondenkbaar, schreef de rechtsgeleerde Willem Witteveen in zijn Inleiding tot de rechtswetenschap. In het recht worden veruit de meeste argumenten schriftelijk uitgewisseld. Een kleiner, maar niet onbelangrijk, deel van de argumentatie wordt mondeling gepresenteerd in de rechtszaal. Daarbij is de taak van de advocaten tijdens de rechtszitting wezenlijk anders dan die van rechters. Advocaten moeten in hun pleidooien opkomen voor de belangen van hun cliënten. Rechters worden geacht onafhankelijk en onpartijdig te zijn. In het licht van de uitvoering van die taken komt het verbale optreden van rechters en advocaten, waaronder de retorische technieken die zij gebruiken, soms ernstig onder vuur te liggen.
Onlangs liet bijvoorbeeld de Amsterdamse rechtbank weten dat zij door ‘het zeer wijdlopige en grammaticaal niet kloppende taalgebruik’ moeite had onderbouwde standpunten te ontdekken in het pleidooi van strafpleiter Inez Weski. Maar het komt ook voor dat advocaten het verbale optreden van rechters bekritiseren. Zulke kritiek resulteert steeds vaker in verzoeken de betreffende rechters te wraken
In het eerste deel van de lezing gaat José Plug kort in op het interdisciplinaire karakter van het onderzoek naar ‘de juridische kunst van het argumenteren’. Zij laat zien dat de argumentatietheorie en de (klassieke) retorica belangrijke inzichten bieden voor het onderzoek naar de communicatieve en argumentatieve strategieën van rechters en advocaten. Het tweede deel van de lezing heeft betrekking op haar onderzoek naar kritiek op het verbale optreden van de rechter in de rechtszaal. Daarbij bespreekt Plug hoe die kritiek kan uitmonden in wrakingsverzoeken, hoe die verzoeken worden onderbouwd en hoe ze worden beoordeeld door de wrakingskamer.
Mis het niet en zet je op ‘gaan’. Wij zullen dan zorgen voor voldoende versnapering!
Studievereniging Helios 